23.02.2017
Ogólnoświatowa praktyka przewiduje trzy podstawowe modele, według których określane są upoważnienia adwokatów innych państw. Pierwszy z nich to model „otwartych drzwi”, oznaczający pełny dostęp do prowadzenia działalności adwokackiej na równi z obywatelami danego państwa. Drugi – model „ograniczonego dostępu” – reguluje dostęp do prowadzenia działalności przez adwokatów z zagranicy na podstawie wybranych upoważnień, które jednak znacznie różnią się od praw zawodowych adwokatów, będących obywatelami danego państwa. Trzeci model „zamkniętego dostępu” wyklucza działalność zawodową adwokatów pochodzących z innych państw lub określa wyjątkowe przypadki, w których adwokat z zagranicy może być dopuszczony do danej sprawy.
W kontekście wypełniania zobowiązań Ukrainy wobec Światowej Organizacji Handlu, w 2012 roku reformowanie adwokatury Ukrainy w tym obszarze przeprowadzono według modelu „otwartych drzwi”. W celu ujednolicenia przestrzeni prawnej państw członkowskich, Światowa Organizacja Handlu wyznaczyła jednolite wymogi wobec państw w zakresie sfery współpracy ekonomicznej, a także innych aspektów pomocniczych, w tym kwestii świadczenia pomocy prawnej. Przyjęto, że adwokaci państw członkowskich organizacji są jednakowo profesjonalni oraz kompetentni. Stąd też, zgodnie z porozumieniem z Marakeszu, zagraniczni adwokaci powinni mieć możliwość prowadzenia swojej działalności na jednakowych zasadach, bez konieczności potwierdzania kwalifikacji zawodowych.
Zgodnie z treścią paragrafu 6 artykułu 59 Ustawy Ukrainy „O adwokaturze i działalności adwokackiej”, podczas prowadzenia przez adwokata innego państwa działalności adwokackiej na terytorium Ukrainy, obowiązują go prawa zawodowe i obowiązki adwokata, gwarancje działalności adwokackiej oraz formy organizacyjne działalności adwokackiej, określone przez wskazaną Ustawę.
Adwokat innego państwa może zwracać się do organów samorządu adwokackiego w kwestii ochrony swoich praw i obowiązków zawodowych, brać udział w wydarzeniach metodyczno-naukowych prowadzonych przez Komisję Kwalifikacyjno-Dyscyplinarną Adwokatury, Najwyższą Komisję Kwalifikacyjno-Dyscyplinarną Adwokatury, Radę Adwokatów Regionu, Radę Adwokatów Ukrainy i Narodowe Stowarzyszenie Adwokatów Ukrainy.
Zgodnie z przepisami prawa ukraińskiego, adwokat innego państwa, który zamierza prowadzić działalność adwokacką na terytorium Ukrainy, powinien zwrócić się do Komisji Kwalifikacyjno-Dyscyplinarnej Adwokatury, właściwej dla miejsca zamieszkania lub pobytu na Ukrainie, z wnioskiem o włączenie go do Jedynego Rejestru Adwokatów Ukrainy. Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzające prawo danego adwokata do wykonywania zawodu adwokata, wydane przez właściwe państwo.
Izba Kwalifikacyjna Komisji Kwalifikacyjno-Dyscyplinarnej Adwokatury rozpatruje wniosek i przedłożone przez adwokata dokumenty w terminie dziesięciu dni od dnia ich wpłynięcia i podejmuje jedną z dwóch możliwych decyzji: o wpisaniu lub o odmowie wpisania danego adwokata do Jedynego Rejestru Adwokatów Ukrainy.
Izba Kwalifikacyjna Komisji Kwalifikacyjno-Dyscyplinarnej Adwokatury w terminie trzech dni w formie pisemnej informuje adwokata oraz właściwą Radę Adwokatów Regionu o decyzji dotyczącej włączenia adwokata innego państwa do Jedynego Rejestru Adwokatów Ukrainy. Wprowadzenie informacji o danym adwokacie do Jedynego Rejestru Adwokatów Regionu zapewnia Rada Adwokatów Regionu.
Podstawy do odmowy wpisania adwokata innego państwa do Jedynego Rejestru Adwokatów Ukrainy są następujące:
- wydanie postanowienia przez właściwą Komisję Kwalifikacyjno-Dyscyplinarną Adwokatury, dotyczącego wykluczenia danego adwokata z Jedynego Rejestru Adwokatów Ukrainy – w terminie dwóch lat od dnia przyjęcia takiego postanowienia;
- wydanie postanowienia przez właściwą Komisję Kwalifikacyjno-Dyscyplinarną Adwokatury o zawieszeniu w prawach do wykonywania zawodu adwokata jako adwokata Ukrainy – w terminie dwóch lat od dnia przyjęcia takiego postanowienia;
- nieprzedłożenie dokumentów przewidzianych przepisami prawa Ukrainy lub ich niezgodność z ustalonymi wymogami.
Postanowienie dotyczące odmowy wpisania adwokata innego państwa do Jedynego Rejestru Adwokatów Ukrainy zostaje skierowane do adwokata w terminie trzech dni od dnia jego przyjęcia i przysługuje na nie skarga w terminie trzydziestu dni od dnia jego otrzymania do Najwyższej Komisji Kwalifikacyjno-Dyscyplinarnej Adwokatury lub do sądu.
W przypadku popełnienia przez adwokata innego państwa, włączonego do Jedynego Rejestru Adwokatów Ukrainy, wykroczenia dyscyplinarnego, ponosi on odpowiedzialność dyscyplinarną w trybie przewidzianym przez Ustawę Ukrainy „O adwokaturze i działalności adwokackiej”, dotyczącą adwokatów Ukrainy, z uwzględnieniem wyjątków przewidzianych przepisami prawa Ukrainy.
Wobec adwokata innego państwa, wpisanego do Jedynego Rejestru Adwokatów Ukrainy, można zastosować środki dyscyplinarne wyłącznie w postaci ostrzeżenia lub wykluczenia go z Jedynego Rejestru Adwokatów Ukrainy.
O zastosowaniu wobec adwokata innego państwa środka dyscyplinarnego, Komisja Kwalifikacyjno-Dyscyplinarna Adwokatury informuje właściwy organ władzy państwowej lub organ samorządu adwokackiego państwa, w którym adwokat otrzymał status adwokata lub uzyskał prawo do wykonywania zawodu adwokata.
