16.02.2017
Zgodnie z Ustawą Ukrainy „O adwokaturze i działalności adwokackiej”, adwokatem na Ukrainie może zostać osoba fizyczna, która posiada wyższe wykształcenie prawnicze, włada językiem urzędowym, posiada przynajmniej dwuletnie doświadczenie pracy w zawodzie prawnika, zdała egzamin kwalifikacyjny, odbyła staż (oprócz przypadków ustalonych przez przepisy prawa Ukrainy), złożył przysięgę adwokata Ukrainy oraz otrzymał zaświadczenie o prawie wykonywania zawodu adwokata. Należy przy tym zwrócić uwagę, ze doświadczenie pracy w zawodzie prawnika liczy się od momentu otrzymania przez osobę pełnego wyższego wykształcenia prawniczego.
Adwokatem na Ukrainie nie może być osoba, która:
- została skazana na karę pozbawienia wolności za popełnienie ciężkiego przestępstwa, szczególnie ciężkiego przestępstwa oraz przestępstwa średniej ciężkości i nie umorzono ani nie cofnięto wyroku obwiniającego;
- została całkowicie lub częściowo ubezwłasnowolniona na mocy decyzji sądu;
- została pozbawiona prawa do wykonywania zawodu adwokata i nie minęły dwa lata od dnia podjęcia decyzji o pozbawieniu prawa do wykonywania zawodu adwokata;
- została zwolniona ze służby państwowej lub w organach samorządu lokalnego na stanowisku sędziego, prokuratora, detektywa lub notariusza za złamanie przysięgi, popełnienie przestępstwa korupcyjnego i nie minęły trzy lata od dnia takiego zwolnienia.
Osoba, która spełnia powyższe kryteria i chce zostać adwokatem, ma prawo zwrócić się do Komisji Kwalifikacyjno-Dyscyplinarnej Adwokatury według miejsca zamieszkania z wnioskiem o dopuszczeniu jej do egzaminu kwalifikacyjnego. Porządek dopuszczania do egzaminu kwalifikacyjnego, tryb zdawania egzaminu kwalifikacyjnego oraz metodyka oceniania wyników egzaminu kwalifikacyjnego na otrzymanie prawa do wykonywania zawodu adwokata na Ukrainie jest ustalony przez odpowiednią decyzję Rady Adwokatów Ukrainy nr 154 z dnia 01.06.2013 roku.
Spełnienie powyższych kryteriów przez osobę sprawdza Komisja Kwalifikacyjno-Dyscyplinarna Adwokatury.
Termin rozpatrywania wniosku o dopuszczeniu do egzaminu kwalifikacyjnego nie powinien przekraczać trzydziestu dni od dnia jego złożenia.
Na podstawie wyników rozpatrzenia wniosku i załączonych dokumentów Komisja Kwalifikacyjno-Dyscyplinarna Adwokatury podejmuje decyzję o:
- dostępie osoby do egzaminu kwalifikacyjnego;
- odmowie dostępu osoby do egzaminu kwalifikacyjnego.
Na decyzję o odmowie dostępu osoby do egzaminu kwalifikacyjnego przysługuje skarga do Komisji Kwalifikacyjno-Dyscyplinarnej Adwokatury lub do sądu w terminie trzydziestu dni od dnia otrzymania decyzji.
Egzamin kwalifikacyjny stanowi zaświadczenie dla osoby, która wyraża wolę by zostać adwokatem. Egzamin kwalifikacyjny polega na sprawdzeniu wiedzy teoretycznej w dziedzinie prawa, historii adwokatury, etyki adwokackiej osoby, która wyraziła wolę by zostać adwokatem, a także na sprawdzeniu poziomu jego umiejętności i nawyków w stosowaniu przepisów prawa.
Decyzją nr 270 z dnia 17 grudnia 2013 roku, Rada Adwokatów Ukrainy zatwierdziła w nowej redakcji porządek dopuszczania do egzaminu kwalifikacyjnego, tryb zdawania egzaminu kwalifikacyjnego oraz metodykę oceniania wyników egzaminu kwalifikacyjnego na otrzymanie prawa do wykonywania zawodu adwokata na Ukrainie. Decyzją nr 25 z dnia 17 grudnia 2012 roku, Rada Adwokatów Ukrainy ustaliła opłatę za podejście do egzaminu kwalifikacyjnego w wysokości trzech kwot płacy minimalnej, ustalonej przez przepisy w dniu składania przez osobę wniosku o dopuszczeniu do egzaminu kwalifikacyjnego.
Osoba, która nie zdała egzaminu kwalifikacyjnego, może być ponownie dopuszczona do jego zdawania nie wcześniej niż za sześć miesięcy. Osoba, która ponownie nie zdała egzaminu kwalifikacyjnego, może być dopuszczona do kolejnego egzaminu kwalifikacyjnego nie wcześniej niż za rok.
Osoba, która nie zdała egzaminu kwalifikacyjnego może w terminie trzydziestu dni od dnia otrzymania decyzji Komisji Kwalifikacyjno-Dyscyplinarnej Adwokatury złożyć skargę do Wyższej Komisji Kwalifikacyjno-Dyscyplinarnej Adwokatury lub do sądu, przy czym mogą one zostawić zaskarżoną decyzję bez zmian lub zobowiązać Komisję Kwalifikacyjno-Dyscyplinarną Adwokatury do przeprowadzenia ponownego egzaminu kwalifikacyjnego w najbliższym terminie dla przeprowadzania takich egzaminów.
Osobie, która zdała egzamin kwalifikacyjny, zostaje wydane bezpłatne zaświadczenie o złożeniu egzaminu kwalifikacyjnego przez Komisję Kwalifikacyjno-Dyscyplinarną Adwokatury w terminie dziesięciu dni od dnia złożenia egzaminu kwalifikacyjnego. Termin ważności zaświadczenia o złożeniu egzaminu kwalifikacyjnego wynosi trzy lata od dnia jego przeprowadzenia.
W terminie ważności zaświadczenia, kandydat na adwokata powinien odbyć staż.
Staż polega na sprawdzeniu gotowości osoby, która otrzymała zaświadczenie o złożeniu egzaminu kwalifikacyjnego, do samodzielnego wykonywania zawodu adwokata. Staż powinien odbyć się w terminie sześciu miesięcy pod kierownictwem adwokata wyznaczonego przez radę adwokatów regionu.
Za odbycie stażu kandydat na adwokata wnosi opłatę na rzecz zapewnienia warunków odbywania stażu w wysokości ustalonej przez radę adwokatów regionu. Na przykład, Rada Adwokatów Obwodu Lwowskiego, decyzją z dnia 30.10.2015 ustalił wysokość takiej opłaty na 10 (dziesięć) kwot płacy minimalnej, ustalonych przez prawo w dniu wniesienia opłaty.
Staż może odbywać się w czasie wolnym od głównego zajęcia stażysty.
Koordynatorem stażu może być adwokat Ukrainy, którego staż pracy wynosi nie mniej niż pięć lat. U jednego adwokata staż mogą odbywać nie więcej niż trzy osoby jednocześnie. Rada adwokatów regionu może wyznaczyć koordynatora stażu z ogólnej liczby adwokatów, których miejsce działalności jest zarejestrowane w odpowiednim regionie.
Tryb odbywania stażu regulowany jest Rozporządzeniem w sprawie organizacji i trybie odbywania stażu w celu otrzymania świadectwa o prawie do wykonywania zawodu adwokata, zatwierdzonym przez Radę Adwokatów Ukrainy 25 września 2015 roku.
Z odbycia stażu zwolnione są osoby, które w dniu złożenia wniosku o dopuszczeniu do egzaminu kwalifikacyjnego, posiadają nie mniej niż roczne doświadczenie w pracy na stanowisku pomocnika adwokata w ciągu ostatnich dwóch lat.
Na podstawie wyników stażu, koordynator stażu sporządza sprawozdanie zawierające ocenę stażu i kieruje je do rady adwokatów regionu.
Na podstawie oceny wyników stażu rada adwokatów regionu postanawia o:
- wydaniu kandydatowi świadectwa o prawie do wykonywania zawodu adwokata;
- przedłużeniu stażu na okres od jednego do trzech miesięcy.
Na decyzję rady adwokatów regionu o przedłużeniu stażu, stażyście adwokackiemu lub koordynatorowi stażu, przysługuje skarga w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania, do Rady Adwokatów Ukrainy lub do sądu, przy czym mogą one pozostawić decyzję bez zmian lub zobowiązać radę adwokatów regionu do wydania świadectwa o prawie do wykonywania zawodu adwokata.
Stażysta, który pomyślnie odbył staż i w stosunku do którego przyjęto decyzję o wydaniu świadectwa o prawie do wykonywania zawodu adwokata, składa przysięgę adwokata Ukrainy, po czym zostaje mu wydane świadectwo o prawie do wykonywania zawodu adwokata i certyfikat adwokata Ukrainy.
