09.02.2017

Adwokatura Ukrainy jest niepaństwową i niezależną instytucją, która gwarantuje obronę, przedstawicielstwo oraz świadczenie innych rodzajów profesjonalnej pomocy prawnej, a także samodzielnie rozwiązuje problemy związane ze swoją organizacją i działalnością w porządku ustalonym przepisami prawa ukraińskiego.

Podstawę prawną działalności adwokatury na Ukrainie stanowi Konstytucja Ukrainy, Ustawa Ukrainy „O adwokaturze i działalności adwokackiej”, a także inne akty prawne Ukrainy.

Z treści artykułu 59 Konstytucji Ukrainy wybrzmiewa najważniejsza funkcja społeczna adwokatury – gwarancja prawa do obrony i świadczenia pomocy prawnej podczas rozpatrywania spraw w sądach i innych organach państwowych.

Adwokatura na Ukrainie jest niezależna od organów władzy państwowej, organów samorządu lokalnego oraz ich funkcjonariuszy.

Państwo tworzy odpowiednie warunki dla działalności adwokatury na Ukrainie oraz zapewnia wypełnianie gwarancji działalności adwokackiej.

Adwokaturę Ukrainy tworzą wszyscy adwokaci Ukrainy, którzy mają prawo do wykonywania zawodu adwokata.

W celu zapewnienia należytego wypełniania obowiązków adwokackich, gwarancji działalności adwokackiej, ochrony praw zawodowych adwokatów, gwarancji wysokiego poziomu zawodowego adwokatów i rozwiązywania problemów dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokatów na Ukrainie, istnieje samorząd adwokacki.

Działalność adwokacka na Ukrainie opiera się na zasadach praworządności, legalności, niezależności, poufności i unikania konfliktu interesów.

Adwokat Ukrainy wykonuje zawód adwokata na całym terytorium Ukrainy oraz poza jej granicami, jeśli umowa międzynarodowa, o której obowiązywaniu zadecydowała Rada Najwyższa Ukrainy lub prawo innego państwa, nie stanowi inaczej.

Adwokat innego państwa wykonuje zawód adwokata na terytorium Ukrainy zgodnie z treścią Ustawy Ukrainy „O adwokaturze i działalności adwokackiej”, jeśli umowa międzynarodowa, o której obowiązywaniu zadecydowała Rada Najwyższa Ukrainy, nie stanowi inaczej.

Adwokat ukraiński może wykonywać zawód adwokata w formie indywidualnej, lub w innych formach organizacyjno-prawnych: kancelariach adwokackich lub zespołach adwokackich.

Adwokat, który wykonuje zawód adwokata w formie indywidualnej, jest podmiotem samozatrudnionym. Taki adwokat może otwierać konta bankowe, posiadać pieczęć, stemple, dokumenty (w tym rachunki), zawierające dane o nazwisku, imieniu i patronimikum, numerze i dacie wydania zaświadczenia o prawie do wykonywania zawodu adwokata.

Kancelaria adwokacka jest podmiotem prawnym zakładanym przez jednego adwokata. Nazwa kancelarii adwokackiej powinna zawierać nazwisko adwokata, który ją założył. Zespół adwokacki również jest podmiotem prawnym, utworzonym w drodze nawiązania współpracy przez dwóch lub więcej adwokatów (wspólników). Kancelarie i zespoły adwokackie na Ukrainie działają na podstawie statutu.

Rejestracja państwowa kancelarii i zespołów adwokackich odbywa się w porządku ustalonym przez Ustawę Ukrainy „O rejestracji państwowej podmiotów prawnych i osób fizycznych – przedsiębiorców”, z uwzględnieniem wyjątków przewidzianych Ustawą Ukrainy „O adwokaturze i działalności adwokackiej”. Kancelarie i zespoły adwokackie mają samodzielny bilans, mogą otwierać konta bankowe, posiadać pieczęć, stemple i dokumenty z własną nazwą.

Kancelarie i zespoły adwokackie występują jako strony umowy o świadczeniu pomocy prawnej. Oprócz tego, zgodnie z prawem ukraińskim, kancelarie i zespoły adwokackie mogą na podstawie porozumień powierzać innym adwokatom wypełnienie umów o świadczeniu pomocy prawnej, zawartych przez kancelarie i zespoły adwokackie.

Adwokaci Ukrainy mają również prawo do zakładania lokalnych, ogólnoukraińskich i międzynarodowych zespołów w ustalonym porządku prawnym. Adwokaci ukraińscy oraz ich zespoły mogą być członkami międzynarodowych organizacji adwokatów i prawników.

Prawa zawodowe, poszanowanie i godność ukraińskiego adwokata gwarantuje i chroni Konstytucja Ukrainy, Ustawa Ukrainy „O adwokaturze i działalności adwokackiej” i inne przepisy, a zwłaszcza następujące:

  1. zabrania się dowolnej ingerencji i działań uniemożliwiających wykonywanie zawodu adwokata;
  2. zabrania się żądać od adwokata, jego pomocnika, stażysty, osoby będącej w stosunkach pracy z adwokatem, kancelarii adwokackiej, zespołu adwokackiego, a także od osoby, która została zawieszona w prawie do wykonywania zawodu adwokata lub którą pozbawiono prawa do wykonywania zawodu adwokata, ujawnienia informacji, stanowiących tajemnicę adwokacką. Powyższe podmioty nie mogą być w tych kwestiach przesłuchiwane, oprócz przypadków, gdy osoba, która powierzyła im odpowiednie informacje, zwolniła te podmioty z obowiązku ochrony tajemnicy, w porządku ustalonym przepisami prawa;
  3. prowadzenie wobec adwokata operacyjno-rozpoznawczych lub dochodzeniowo-śledczych czynności, które mogą być prowadzone wyłącznie za pozwoleniem sądu, realizowane są na podstawie decyzji sądowej, podjętej na wniosek Prokuratora Generalnego Ukrainy, jego zastępców, Prokuratora Republiki Autonomicznej Krymu, obwodu i miast Kijów i Sewastopol;
  4. zabrania się prowadzić przegląd, ujawniać, niszczyć lub konfiskować dokumenty, związane z wykonywaniem zawodu adwokata;
  5. adwokat ma zagwarantowane równe prawa z innymi wspólnikami zakładu, przestrzeganie zasad konkurencyjności i swobody w przedstawianiu materiałów dowodowych i dowodzeniu ich autentyczności;
  6. życie, zdrowie, poszanowanie i godność adwokata oraz członków jego rodziny i ich mienie znajdują się pod ochroną państwa, a ich naruszenie stanowi podstawę do pociągnięcia do odpowiedzialności przewidzianej przepisami prawa;
  7. adwokat ma zagwarantowane prawo do zapewnienia mu bezpieczeństwa podczas uczestnictwa w postępowaniu karnym, w porządku przewidzianym przepisami prawa;
  8. zabrania się włączać adwokata do współpracy o charakterze poufnym w trakcie prowadzenia operacyjno-rozpoznawczych lub dochodzeniowo-śledczych czynności, jeżeli taka współpraca będzie mieć związek lub może doprowadzić do ujawnienia tajemnicy adwokackiej;
  9. zabrania się ingerencji w prywatne kontakty adwokata z klientem;
  10. zabrania się składania oświadczeń przez detektywa, prokuratora, a także wydawania dodatkowego orzeczenia sądu o sytuacji prawnej adwokata w sprawie;
  11. zabrania się ingerencji w sytuację prawną adwokata;
  12. organ lub funkcjonariusze publiczni, którzy zatrzymali adwokata lub zastosowali wobec niego środki zapobiegawcze, są zobowiązani niezwłocznie powiadomić o tym odpowiednią radę adwokatów regionu;
  13. zawiadomienie o podejrzeniu adwokata w popełnieniu czynu karnego może być złożone wyłącznie przez Prokuratora Generalnego, jego zastępcę, Prokuratora Republiki Autonomicznej Krymu, obwodu i miast Kijów i Sewastopol;
  14. zabrania się pociągać adwokata (osobę, którą pozbawiono praw do wykonywania zawodu adwokata lub którą zawieszono w prawie do wykonywania zawodu adwokata) do odpowiedzialności karnej bądź innej lub grozić pociągnięciem go do odpowiedzialności w związku z wykonywaniem przez niego zawodu adwokata, zgodnie z przepisami prawa;
  15. podstawą do pociągać adwokata do odpowiedzialności nie mogą być jego wypowiedzi w sprawie, w tym takie, które odzwierciedlają sytuację klienta i komunikaty w mediach, jeśli nie zostały przy tym naruszone obowiązki zawodowe adwokata;
  16. zabrania się utożsamiać adwokata z klientem;
  17. postępowanie dyscyplinarne wobec adwokata jest przeprowadzane w trybie nadzwyczajnym.